Fobi olarak adlandırdığımız durum aslında bir kaygı bozukluğu türüdür. Spesifik fobilerin kendisini göstermesi, kişinin korktuğu nesneye, duruma ya da olaya maruz kalmasıyla, karşılaşmasıyla ya bu iki durumun gerçekleşeceği düşüncesiyle gerçekleşir.
Spesifik Fobi Nedir?
Spesifik fobiler çocukluk zamanında ve yetişkinlik zamanında yaygın olarak görülebilir. Fobi korkudan çok daha farklı ve yoğun bir durumdur, kişi bir duruma ya da bir nesneye karşı abartılı bir kaçınma tepkisi verebilir. Öngörülen ya da maruz kalınan nesne ya da durum kişide aşırı derecede kaygıya ya da panik atağa neden olabilir. Kişi fobisi olan duruma/nesneye karşı katastrofik (gerçekleşme imkanı nerdeyse olmayan felaketleştirilen düşünce tarzı) düşünebilirler. Belirtileri ise, hızlı kalp atışı, nefes almakta zorluk, kontrolünü kaybetme hissi olarak tanımlanabilir.
Genetik, beyin kimyası, diğer çevresel ve psikolojik faktörler kişide bir fobinin oluşmasına katkı sağlayabilir/neden olabilir. Erken yaşta maruz kalınan bir olay, tanık olunan bir olay fobinin oluşmasını etkileyen diğer faktörlerden olabilir. Hatta çocukluk zamanında diğer aile üyelerinden görerek ve izleyerek çocuk fobiyi öğrenebilir ve benimseyebilir. Örnek olarak anne ve babası kuşlardan korkan bir çocuk, belirli bir nedeni olmadan kuşlardan korkabilir çünkü anne ve babasını gözlemleyerek kuşlardan korkmayı öğrenebilir.
Spesifik fobiler genellikle çocukluk ya da genç yetişkinlik döneminde gelişir ve kişinin yaşı ilerledikçe şiddeti azalabilir.
Spesifik Fobi Türleri Nelerdir?
Spesifik bir fobiyi tetikleyen canlı-cansız nesneler, varlıklar ve durumlar vardır. Spesifik fobiler 5 ana gruba ayrılır. Bunlar; kan-iğne-yaralanma, doğal çevre, durumsal, hayvan ve diğer olarak adlandırılır.
Kan-İğne-Yaralanma:
Kişi kan ya da iğne gördüğünde bazen bayılma ile sonuçlanabilen nabzın düşmesi ve dolayısıyla beyne kan akışının yavaşlamasına neden olduğu bilinen bir fobi grubudur.
Doğal Çevre:
Kişi bu gruptan bir fobiye sahip ise, bir doğa olayı karşısında ya da olacağı düşüncesinde yoğun bir korku ve kaygı içerisine girebilir. Örnek olarak: fırtınalar, derin sular, yükseklik korkusu, deprem vs.
Durumsal:
Bu fobi grubu; asansöre binmek, uçak yolculuğu, tünelden geçmek, doktora gitmek gibi geniş bir yelpazeye yayılan özel bir durum içinde bulunmakla ilgili fobilerdir.
Hayvan:
Bu fobi grubuna her türlü hayvan dahil edilebilir fakat özellikle böcek, yılan, fare, kedi, köpek ve kuş girer. Bu fobinin kökenleri ise genetik faktörlere ve evrimsel durumlara dayanabilir, kişinin atalarına bir tehdit oluşturmuş olabilecek hayvanlara karşı kişi genetik bir yatkınlık sahibi olabilir.
Diğer Fobiler:
Binlerce insan birbirinden farklı fobilerden mustarip olabilir. Kusma korkusu, palyaço korkusu, 13 sayısı, mor olan her şeyden korkmak, göbek deliğinden korkmak.. şeklinde örnekler çoğaltılabilir.
Fobilerinizle başa çıkmak ve onlarla vedalaşmak için bize ulaşabilirsiniz
Comments